4 วิธีรักษาหยุดน้ำท่วมปอดจากมะเร็ง
ผศ.นพ.ศิระ เลาหทัย
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญศัลยศาสตร์
ทรวงอกเฉพาะทางด้านการผ่าตัดส่องกล้อง
ในช่องทรวงอก
โรงพยาบาลวชิรพยาบาล
รู้หรือไม่ว่า น้ำในเยื่อหุ้มปอด หรือน้ำท่วมปอด (malignant pleural effusion) หรือว่า ภาวะน้ำท่วมปอด (Pulmonary edema) หรือภาวะปอดบวมน้ำ นั้นมักเกิดจากการมีของเหลวในถุงลมปอดมากผิดปกติ ทำให้การแลกเปลี่ยนก็าซลดลง ผู้ป่วยจึงเกิดอาการต่าง ๆ จากการมีระดับออกซิเจนในเลือดลดลงหากไม่รับการรักษาอย่างทันท่วงทีอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ จึงมักเจอบ่อยในกลุ่มคนไข้มะเร็ง ซึ่งจะเกิดจากตัวมะเร็งกระจายไปที่เยื่อหุ้มปอด แล้วผลิตน้ำออกมา ส่งผลทำให้มีอาการไอหรือเหนื่อย โดยสามารถเจอมากถึง 40% ในกลุ่มคนไข้มะเร็งในระยะ 4 (มะเร็งที่กระจายสู่อวัยวะอื่นๆ) ซึ่งได้แก่ มะเร็งปอด มะเร็งเต้านม มะเร็งลำไส้และมะเร็งอื่นๆ ซึ่งหลาย ๆ ครั้งผู้ป่วยมักจะมาเจอด้วยอาการนี้เป็นครั้งแรก (เจอก็ระยะ 4 เลย) เหตุผลว่า ทำไมผู้ป่วยถึงไม่แสดงอาการและมักเจอระยะที่ 4 เพราะว่าภายในปอดทั้ง 2 ข้างมีถุงลมหลายล้านเซลล์ที่คอย
ทำหน้าที่แลกเปลี่ยนออกซิเจน เมื่อมะเร็งเริ่มก่อตัวเป็นจุดเล็ก ๆ ในปอด จึงยังไม่แสดงอาการ เนื่องจากมีถุงลมจำนวนมากพอที่ทำหน้าที่แลกเปลี่ยนออกซิเจนแทน กว่าจะรู้ตัวว่าเป็นมะเร็งปอดก็เป็นตอนที่น้ำท่วมปอดหรือก้อนกระจายไปแล้ว อยู่ในระยะลุกลามที่เริ่มรุนแรงมากแล้ว ส่งผลให้อัตราการเสียชีวิตสูง 4 วิธีช่วยรักษาอาการน้ำท่วมปอดจากมะเร็งให้ดีขึ้น ได้แก่
1. การใส่สายระบายเพื่อระบายน้ำในเยื่อหุ้มปอดออกมา การรักษาจะสามารถช่วยผู้ป่วยได้เบื้องต้นทำให้หายใจโล่งขึ้น แต่น้ำมักมีโอกาสกลับมาเป็นซ้ำได้สูง เนื่องจากยังงมีเซลล์มะเร็งอยู่
2. ผ่าตัดส่องกล้องแก้น้ำจากมะเร็งแบบจุดเดียว (Uniportal VATS Surgery) โดยเจาะรูบริเวณข้างลำตัวผ่านช่องซี่โครงเพื่อใส่เครื่องมือเข้าไปทำการผ่าตัด โดยจะล้างเอาน้ำออก และ ใส่สารเคลือบปอด ( Talc pleurodesis) เพื่อป้องกันไม่ให้น้ำกลับมาเป็นซ้ำ ซึ่งแผลจะมีขนาดเล็กประมาณ 3 เซนติเมตร เจ็บน้อย พักฟื้นไม่นาน (อย่างไรก็ตามเนื่องจากมะเร็งระยะ 4 การรักษาหลัก ๆ ส่วนใหญ่ บทบาทยังคงเป็นการรักษาด้วยยาเคมีบำบัดและยาภูมิคุ้มกันบำบัด เพื่อป้องกันไม่ให้มะเร็งลุกลามกว่าเดิม)
3. เคมีบำบัด (Chemotherapy) ใช้ในการยับยั้งการแบ่งตัวของเซลล์มะเร็ง ทำให้ฝ่อลงและควบคุมแพร่กระจาย เหมาะกับผู้ป่วยมะเร็งระยะที่ 3 และระยะที่ 4 ขึ้นไปโดยเฉพาะใยรายที่มีการลุกลามหรือกระจายไปยังอวัยวะอื่น และ เยื่อหุ้มปอด
4. ภูมิคุ้มกันบำบัด(Immunotherapy) เป็นการรักษามะเร็งด้วยยาภูมิคุ้มกันบำบัดที่เข้าไปกระตุ้นภูมิคุ้มกันร่างกายให้กำจัดเซลล์มะเร็ง มักเหมาะกับผู้ป่วยมะเร็งระยะที่ 3 และระยะที่ 4 ทั้งนี้อาจใช้ร่วมกับยาเคมีบำบัด รังสีรักษา หรือมีการผ่าตัดร่วมด้วยตามคำแนะนำของแพทย์
สามารถเข้ามาศึกษาการรักษาแก้น้ำท่วมปอดจากมะเร็งและปรึกษาได้ที่เว็บไซต์
https://www.siradoctorlung.com หรือเพจเฟซบุ๊ก ผ่าตัดปอดโดยผศ.นพ.ศิระ เลาหทัย ได้ที่ Lineid:@lungsurgeryth